Εκπαίδευση νέων | Παιδεία

Ιπποκράτης, «Περί Διαίτης», κεφάλαιο 24

᾿Αγωνίη, παιδοτριβίη τοιόνδε·

Αυτή είναι η αγωνία που αισθάνονται οι γυμναστές, οι παιδοτρίβες των μικρών παιδιών˙

διδάσκουσι παρανομέειν κατὰ νόμον,

το να καταφέρουν να τους διδάξουν τον νόμο, αλλά και πώς συνειδητά να γίνονται παράνομοι,

ἀδικέειν δικαίως,

να τους μαθαίνουν ποιο είναι το δίκαιο, αλλά ταυτοχρόνως να τους μάθουν και πώς να αδικούν,

ἐξαπατέειν, κλέπτειν, ἁρπάζειν, βιάζεσθαι τὰ κάλλιστα καὶ αἴσχιστα·

να τους διδάσκουν και πώς να εξαπατούν, πώς να κλέβουν, πώς να αρπάζουν, προκειμένου να αποκτήσουν προσωπικά βιώματα, τόσο των καλύτερων όσο και των χειρότερων πράξεών τους˙

ὁ μὴ ταῦτα ποιέων κακὸς, ὁ δὲ ταῦτα ποιέων ἀγαθός·

το παιδί που δεν θα εξασκηθεί σε μία τέτοιου είδους εκπαίδευση θα γίνει κακός άνθρωπος,

ενώ το παιδί που θα ασκηθεί σε μία τέτοιου είδους εκπαίδευση θα γίνει αγαθός άνθρωπος˙

ἐπίδειξις τῶν πολλῶν ἀφροσύνης, θεῶνται ταῦτα καὶ κρίνουσιν ἕνα ἐξ ἁπάντων ἀγαθὸν, τοὺς δὲ ἄλλους κακούς·

το να δείχνουν στους άλλους ότι είναι σπουδαίοι είναι δείγμα αφροσύνης, αντ’ αυτού τους μαθαίνουν να βλέπουν τις πράξεις όλων των ανθρώπων, ώστε να μπορούν να κρίνουν ποιος είναι αγαθός, διότι ξεχωρίζει από τους άλλους που είναι κακοί˙

πουλλοὶ θαυμάζουσιν, ὀλίγοι γινώσκουσιν.

πολλοί θαυμάζουν τις αρετές, λίγοι γνωρίζουν τον τρόπο που επιτυγχάνονται.

Ες ἀγορὴν ἐλθόντες ἄνθρωποι ταὐτὰ διαπρήσσονται·

Όταν αυτά τα παιδιά γίνουν άντρες και αρχίσουν να πηγαίνουν στην αγορά θα μπορούν να έχουν την συναίσθηση των όσων γίνονται μπροστά στα μάτια τους˙

ἐξαπατῶσι πωλέοντες καὶ ὠνεόμενοι·

θα διαπιστώνουν ότι οι πωλητές επιδιώκουν να εξαπατήσουν τους αγοραστές˙

ὁ πλεῖστα ἐξαπατήσας, οὗτος θαυμάζεται.

και ότι αυτός που μπορεί να εξαπατήσει περισσότερο τον πελάτη είναι αυτός που θαυμάζεται περισσότερο από τους άλλους γι’ αυτή του την ικανότητα.

Πίνοντες καὶ μαινόμενοι ταὐτὰ διαπρήσσονται.

Η λογική αυτή όμως ταιριάζει περισσότερο σε όσους πίνουν και συμπεριφέρονται όπως οι μεθυσμένοι.

Τρέχουσι, παλαίουσι, μάχονται, κλέπτουσιν, ἐξαπατῶσιν, εἷς ἐκ πάντων κρίνεται.

Όλοι οι άνθρωποι, κατά τη διάρκεια της ζωής τους, τρέχουν, παλεύουν, κλέβουν, εξαπατούν, όμως συνήθως ένας είναι αυτός που κατηγορείται για κάποιο παράπτωμα (αυτός που θα πιάσουν να το κάνει) και είναι αυτός που κρίνεται από όλους τους άλλους (ενώ τα ίδια κάνουν κι αυτοί).

῾Υποκριταὶ καὶ ἐξαπάται,

Όλοι οι άνθρωποι είναι υποκριτές και εξαπατούν τους άλλους,

πρὸς εἰδότας λέγουσιν ἄλλα καὶ φρονέουσιν ἕτερα, οἱ αὐτοὶ ἐξέρπουσι καὶ ἐσέρπουσιν οὐχ οἱ αὐτοί·

άλλα λένε σε αυτούς που γνωρίζουν, ενώ άλλα σκέφτονται πραγματικά στο μυαλό τους. Εμφανίζονται τελείως διαφορετικοί όταν κάνουν κάτι δημοσίως και τελείως διαφορετικοί όταν κανένας δεν βλέπει τι κάνουν˙

ἑνὶ δὲ ἀνθρώπῳ ἄλλα μὲν λέγειν, ἄλλα δὲ ποιέειν,

άλλα είναι αυτά που λένε και άλλα είναι αυτά που πράττουν,

καὶ τὸν αὐτὸν μὴ εἶναι τὸν αὐτὸν,

έτσι που ενώ φαίνεται να είναι ο ίδιος άνθρωπος, στην πραγματικότητα να μην είναι ο ίδιος άνθρωπος,

καὶ ποτὲ μὲν ἄλλην ἔχειν γνώμην, ὁτὲ δὲ ἄλλην.

και φαίνεται ότι άλλη στιγμή λένε το ένα πράγμα και την άλλη το άλλο (το λέει κι έτσι, το λέει κι αλλιώς, αναλόγως με το ποιον μιλάει).

Την μετάφραση του πανέμορφου αυτού χωρίου την έκλεψα από τον κ. Χαρλαμπίδη (το λινκ με το βίντεο στο υστερόγραφο).

Είναι ένα κείμενο τόσο εμφανές (σήμερα) που δεν χρειάζεται κανένας σχολιασμός. Θα μείνω μόνο στο θέμα που πολύ με εντυπωσίασε. ΟΛΟΙ οι άνθρωποι έχουμε (είτε από φύση, είτε επειδή η ζωή το προκαλεί) τάση ΚΑΙ προς το κακό. Στην περίπτωση που απαγορεύεις σε κάποιον να το κάνει, δεν σημαίνει ότι τού έσβησες αυτήν του την τάση/ροπή! Αυτό που προκαλείς με την απαγόρευση είναι να το κάνει κρυφά!

Οι θρησκείες, οι πολιτικοί, οι γονείς, οι παντός είδους ηγεμόνες, χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο εκμάθησης, όχι μόνο για να κατασκευάσουν ανθρώπους δίχως κρίση, αλλά και για να τους καθιστούν ΥΠΟΛΟΓΟΥΣ! (όλοι μαζί τα φάγαμε), αλλά και για να τους κρατούν σε ύπνωση (τα κάνουν κρυφά, τους φεύγει ο σεβντάς, δεν θα αντιληφθούν ποτέ το πρόβλημα), αλλά και για να βγαίνουν σωστοί! (τιμωρώντας εξιλαστήρια θύματα) ότι δηλαδή υπάρχει κράτος, νόμοι, δημοκρατία, οπότε και να ζούμε σ' αυτή τη συχρηστίλα όλοι εμείς καλά αλλά και όλοι, εμείς πάλι, καλύτερα!

Στον αντίποδα. Στην περίπτωση που ο άνθρωπος έχει ΚΑΙ την επιλογή του κακού, εκτός του ότι αποκτά βιωματική γνώση, εκτός του ότι εξασκεί την κρίση του, εκτός του ότι δεν θα την κάνει γυριστή, από πίσω, εκτός του ότι δεν θα εξυμνεί αυτόν που την κάνει και την γλιτώνει, εκτός του ότι… (όλα όσα κατάντησε ο άνθρωπος με την αντίθετη τακτική), θα είναι Πολίτης! (με την κανονική, σπουδαία έννοια)

Στο δια ταύτα. Όλοι μας εκπαιδευτήκαμε με τον λανθασμένο τρόπο και φτάσαμε (αναγκαστικά) στα σημερινά αποτελέσματα. Αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι δεν υπάρχει τρόπος να ΞΕΓΙΝΕΙ ο άνθρωπος. Υπάρχει τρόπος και είναι βατός. Με την έννοια, δεν χρειάζεται να φτιάξουμε από την αρχή ολόκληρο το οικοδόμημα, ώστε και για να από δω και στο εξής όσοι εκπαιδεύονται να μην είναι δούλοι (ζήσε Μάη μου). Υπάρχει τρόπος και αφορά στον καθένα μας ξεχωριστά. Ο καθένας μας μόνος του, ο ίδιος, να ξεγίνει αυτό που απέγινε. (Ο καθένας μας απαρτίζει το σύνολο.)

Πώς ξεγίνεσαι

• Να λες αυτό που πιστεύεις φανερά. Να είσαι ο ίδιος άνθρωπος δημόσια και εν κρυπτώ.

• Να πράττεις αυτά που λες. Να είναι τα λεγόμενά σου σύμφωνα με τις πράξεις σου.

• Να μην κάνεις λαμογιές κρυφά και να μην θέλεις να την γλιτώσεις. Αν επιθυμήσεις να κάνεις κάτι κακό να το κάνεις με πλήρη γνώση και συναίσθηση, και αν σε πιάσουν να θέλεις να σηκώσεις το τίμημα. (Αν το κάνεις αυτό ΕΣΥ τότε – μόνο σε αυτήν την περίπτωση – ΔΕΝ θα δίνεις αξία, δεν θα θεωρείς σπουδαίο το λαμόγιο που την γλιτώνει).

Επίσης, αν ό,τι κάνεις (και το κακό) το κάνεις φανερά, δεν θα μπορεί κανείς να το χρησιμοποιήσει εναντίον σου (για να σε σέρνει, κατά πού εκείνος θέλει).

  

Κλείνοντας. ΟΛΟΙ μας είμαστε η επίδραση που δέχονται οι νέοι! ΟΛΟΙ είμαστε παιδοτρίβες! Από εμάς εκπαιδεύονται! Από αυτό που είμαστε! Ξέγινε εσύ μόνος σου αυτό που απέγινες με την λάθος εκπαίδευση. Δεν μπορεί να το κάνει κανείς άλλος αντί για σένα. (Αφορά όλους, τον καθένα από εμάς.)

Δεν μπορεί να εκπαιδευτεί καμία επόμενη γενιά σωστά, αν επενδύσουμε σε κτίρια, σε βιβλία, σε υλικές παροχές, από την στιγμή που εκπαιδεύεται από κοινωνία ανάξιων, ανίερων, ανήθικων, άβουλων, δούλων ανθρώπων.

Αν η κοινωνία αποτελείται από τέτοιους, αυτή την εκπαίδευση θα πάρουν και οι νέοι. Και κάθε επόμενη γενιά, και μέχρις ότου…. αποφασίσει ο ΚΑΘΕΝΑΣ από εμάς (που απαρτίζει την κοινωνία), να γίνει Άνθρωπος. (Με την κανονική, σπουδαία έννοια.)

Υ.Γ. Η εκπαίδευση των Σπαρτιατων κ. Γ.Χαραλαμπίδης